Y.1.11. : Algısal Sanbil
Algısal Sanbil – Saymadan Anlık Bilme
Algısal sanbil, ya da saymadan anlık bilme, bireylerin beşten az nesnenin sayısını saymaya gerek kalmadan anında belirleyebilme yeteneğidir. Bu beceri, subitizing olarak da bilinir ve matematiksel kavrayışın temel bir yönünü oluşturur. Subitizing, özellikle küçük sayılar için, sayıların görsel temsillerini hızlı bir şekilde tanıma ve değerlendirme yeteneğidir.
Günlük yaşamda, algısal sanbil becerisi, farkında olmasak da sıkça kullanılır. Örneğin, bir tabakta üç kurabiye olduğunu gördüğümüzde, bu kurabiyeleri saymaya gerek duymadan tabaktaki kurabiye sayısını hemen belirleyebiliriz. Bu, beş veya daha az nesne için doğru bir şekilde ve hızlıca yapılabilir.
Çocukların algısal sanbil becerisine sahip olup olmadığını değerlendirmek için, nokta dizilimlerini kısa bir süre (1-2 saniye) göstermek ve ardından kaç tane olduğunu sormak etkili bir yöntemdir. Bu yaklaşım, çocukların sayma işlemine başvurmadan sayıyı anında algılamalarını test etmeyi amaçlar.
Noktaları kısa bir süre gösterip hemen kapatmak için elinizi veya başka bir nesneyi kullanabilirsiniz. Ancak, çocuğun noktaları açıkça gördüğünden emin olmalısınız.
Bu etkinlik, çocuğun görsel algı ve hızlı sayı değerlendirme becerilerini geliştirmeye yardımcı olur.
Bu etkinlik, çocuğun görsel algı ve hızlı sayı değerlendirme becerilerini geliştirmeye yardımcı olur. Çalışma yapraklarına ek olarak, günlük hayattan farklı nesneler kullanarak bu tür etkinliklerin sıklıkla yapılması önerilir, böylece çocuklar farklı durumlar ve sayılarla pratik yapma fırsatı bulurlar.
Kavramsal Sanbil
Kavramsal sanbil, algısal sanbilin bir ileri aşaması olarak düşünülebilir ve daha büyük sayı kümelerinin gruplar halinde hesaplanmasını içerir. Bu beceri, nesnelerin gruplandırılması ve sayısal ilişkilerin hızlı bir şekilde kavranması yoluyla, dörtten veya beşten fazla nesnelerin sayısını belirleme yeteneğidir.
Kavramsal sanbil, çocukların sayı hissini ve aritmetik becerilerinin temelini oluşturur ve matematiksel düşünme yeteneklerinin gelişiminde önemli bir rol oynar.
Kavramsal sanbil becerisinin gelişimi için, öncelikle algısal sanbil üzerinde yeterli çalışma yapılmalıdır. Bu temel beceri, özellikle domino taşları gibi nesneler üzerinde yapılan etkinliklerle pekiştirilebilir. Domino taşları, farklı sayıda noktaların gruplar halinde düzenlenmesi sayesinde, çocukların sayıları gruplar halinde görselleştirmelerine ve hızlı bir şekilde işlem yapmalarına olanak tanır.
Kavramsal sanbil becerisinin değerlendirilmesi sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
1. Çocuğun nesneleri sayma yöntemi: Çocukların nesneleri tek tek sayıp saymadıkları veya gruplar halinde sayarak daha hızlı bir sonuca ulaşıp ulaşmadıkları gözlemlenmelidir. Gruplama yoluyla sayma, kavramsal sanbilin bir göstergesi olarak kabul edilir.
2. İki veya daha fazla grubun toplanma yöntemi: Çocukların oluşturdukları grupları nasıl topladıkları incelenmelidir. Bu süreçte, üzerine ekleme, sayı çiftleri kullanma veya ezbere söyleme gibi stratejilerin kullanılıp kullanılmadığı değerlendirilmelidir.
3. Cevap verme süresi: Çocukların sayıları tek tek sayarak geçen süre ile kavramsal sanbil kullanarak geçen süre karşılaştırılmalıdır. Kavramsal sanbil becerisi olan çocukların, sayıları gruplar halinde daha hızlı işleyerek sonuca daha kısa sürede ulaşmaları beklenir.